لزوم توسعه آبیاری هوشمند به عنوان تکنولوژی نوین مدیریت مصرف آب
آبیاری هوشمند یکی از فناوری‌های جدید امروزی است که باعث کاهش مصرف آب و هزینه‌های ناشی از آن شده و می‌تواند بهترین زمان آبیاری را تشخیص دهد. از آنجا که در کشور با مشکل کم آبی شدیدی روبرو هستیم بکار گیری این سیستم جهت آبیاری بیش از پیش احساس می‌شود. مفهوم آبیاری هوشمند به استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تکنیک‌های هوشمندسازی آبیاری اشاره دارد که برای تسهیل فرآیند آبیاری گیاهان و بهینه‌سازی مصرف آب در حوزه کشاورزی طراحی شده‌اند. این سیستم از سنسورها، داده‌های آب و هوا و الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای تعیین زمان مناسب آبیاری و تعیین حجم آب مصرفی برای گیاهان استفاده می‌کند.
مسئله بحران کم آبی تمام ابعاد مختلف زندگی مانند زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و سلامت را تحت تأثیر خود قرار داده و عواقب بدی را به دنبال می‌آورد و رفته رفته با کمبود مواد غذایی روبرو می‌شویم. همچنین کم آبی می‌تواند بیشتر صنایع را مختل کند و از لحاظ اقتصادی بحران دیگری را ایجاد کند. با توجه به شرایط اقلیمی کشور و آب و هوای گرم آن باید به دنبال راهکار مناسب برای اصلاح الگوی مصرف آب باشیم.
اولین گام برای مقابله با مسئله کم آبی، بهینه‌سازی مصرف آب می‌باشد. امروزه یکی از تکنولوژی‌هایی که می‌تواند در این زمینه به افراد کمک کند، اجرای سیستم آبیاری هوشمند در کشاورزی، باغ، گلخانه و باغچه است که در حالت آبیاری سنتی، به میزان زیادی آب احتیاج دارند.
در دنیای امروز که استفاده بهینه از منابع آب، تسهیل کارهای کشاورزی، باغبانی و افزایش بازدهی اهمیت زیادی دارد، آبیاری هوشمند به عنوان یک راهکار مناسب برای دستیابی به این هدف شناخته می‌شود. سیستم آبیاری هوشمند و تمام خودکار با استفاده از داده‌های مزرعه در هر لحظه بهترین زمان آبیاری و حجم آب مصرفی را مشخص کرده و با اجرای خودکار فرآیند آبیاری به تسهیل کارهای کشاورزی و باغداری کمک می‌کند.
از آنجایی که تکنیک سنتی آبیاری راه‌کارهایی برای اندازه‌گیری دقیق آب مصرفی و کاهش مصرف آب در زمان خشکسالی یا برای افزایش بازدهی مزرعه در اختیار ما قرار نمی‌دهد، استفاده از فناوری آبیاری هوشمند می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا هزینه‌ها را کاهش داده و در زمان برداشت محصول نیز بیشترین بازدهی را داشته باشند.
استفاده از سیستم آبیاری هوشمند در کشاورزی، باغداری و حتی منازل مزایای زیادی را به همراه دارد. برخی از مهم‌ترین مزایای این فناوری عبارتند از افزایش میزان دقت در آبیاری و صرفه‌جویی در مصرف آب، آبیاری گیاهان در زمان مناسب و جلوگیری از آبیاری بیش از حد یا خشک شدن خاک، امکان انجام آبیاری و کوددهی به طور همزمان، افزایش سلامت گیاهان و کاهش ریسک بیماری‌های مرتبط با آبیاری بیش از حد یا کم آبی، صرفه‌جویی در هزینه مصرف آب و کاهش هزینه تعمیر و نگه‌داری سیستم آبیاری، تسهیل فرآیند آبیاری با انجام آبیاری خودکار و براساس داده‌های جمع‌آوری شده توسط سنسورهای مختلف و حفاظت از محیط زیست با مدیریت هر چه بهتر منابع آبی.
در سه سال گذشته بیش از ۱۱۰ طرح پایلوت در زمینه هوشمندسازی آبیاری در سطح کشور انجام شده است و در حال حاضر بیش از ۵ هزار هکتار آبیاری زیر سطحی در محصولات مختلف در کشور وجود دارد.
خوشبختانه دولت و وزارت جهاد کشاورزی از اجرای طرح‌های هوشمندسازی مصرف آب با هدف افزایش عملکرد تولید محصولات کشاورزی و همچنین استفاده بهینه از منابع آبی حمایت می‌کنند. هوشمندسازی مدیریت آبیاری و ارتقای بهره‌وری مصرف آب کشاورزی در برنامه هفتم توسعه کشور نیز مورد تأکید قرار گرفته است. عوامل بسیاری در ارتقای بهره‌وری نقش دارند که آب به عنوان مهم‌ترین عامل، بیش از ۳۰ درصد در ارتقای بهره‌وری مؤثر است. استفاده از فناوری‌ها از جمله هوشمندسازی آبیاری از عوامل موثر و تأثیرگذار در ارتقای بهره‌وری آب است.
