به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، مسعود لطیفیان، روز دوشنبه درخصوص وضعیت نسخه‌نویسی گیاه پزشکی افزود: آمارهای جهانی منتشر شده نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۹، ارزش بازار محصولات شیمیایی کشاورزی در سراسر جهان ۲۴۳ میلیارد دلار آمریکا بوده و پیش‌بینی میشود این میزان در سال ۲۰۲۴ به حدود ۳۰۰ میلیارد دلار افزایش یابد.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور اضافه کرد: کشورهای «فرانسه، آلمان، لهستان، اسپانیا و انگلیس» به ترتیب در جایگاه اول تا پنجم تولیدکنندگان جهان قرار گرفته‌اند.
وی تصریح کرد: براساس داده‌های منتشر شده جهانی، در سال زراعی ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ کشور چین بالاترین میزان مصرف سموم دفع آفات را رقم زده است به‌طوری‌که به ازای هر هکتار از محصولات زراعی ۱۳ کیلوگرم سموم دفع آفات استفاده کرده است.
لطیفیان با اشاره به اینکه در این بین کشور آمریکا و برزیل در جایگاه دوم و سوم مصرف‌کنندگان برتر سموم دفع آفات قرار گرفته‌اند، گفت: داده‌های منتشر شده همچنین نشان می‌دهد که کشور ایران نیز در این دوره در جایگاه ۵۴ دنیا قرار داشته است.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور افزود: قاره آسیا پرمصرف‌ترین سموم دفع آفات بوده است به‌طوری‌که بالغ‌بر ۵۲ درصد از کل سموم استفاده شده در دنیا به این قاره تعلق داشته و همچنین این داده‌ها نشان می‌دهد که آمریکا ۳۰ درصد، اروپا ۱۳.۸ درصد، آفریقا ۲.۱ درصد و اقیانوسیه ۱.۳ درصد از کل سموم دفع آفات مصرف شده در سطح جهانی را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: در صورت عدم مصرف سموم در برخی از محصولات کشاورزی، این محصولات توسط آفات کاملاً از بین می‌رود اما نکته مهم اینجاست که در سیاست‌های سازمان حفظ نباتات، سم آخرین حربه‌ای است که برای کنترل آفات استفاده میشود و رعایت دستورالعمل‌های سازمان حفظ نباتات برای بهینه‌سازی مصرف آفتکشهای شیمیایی در دفاع از امنیت غذایی کشور مستلزم تجویز منطقی بر مبنای نظام نسخه نویسی گیاه‌پزشکی است.
لطیفیان براین باور است که مشکلات مربوط به مدیریت تلفیقی آفات بدون سیستم نسخه‌نویسی موجب بروز اشتباه در نام، غظلت، دوره مؤثر آفت‌کش، دستورالعمل مبهم و نامشخص در کاربرد آفت‌کش، دستورات کنترل شیمیایی شفاهی نامفهوم، صدور دستور اشتباه کنترل شیمیایی برای آفات و بیماری‌های گیاهی، عدم امکان ثبت داده‌های آفات و بیماری‌های گیاهی و سوابق مدیریت کنترل، بالا بودن میزان جعل در مدیریت آفت‌کش‌ها و تحمیل هزینه‌های پیامد آن به سیستم مدیریت تدارک آفتکشهای کشور، دوباره‌کاری در نوشتن داده‌های نسخه توسط گیاه‌پزشک و فروشگاه‌های آفت‌کش، دستورات تکراری کنترل شیمیایی، مشکلات تداخل آفت‌کش‌ها و میزان بالای عوارض مصرف غیرفنی آفت‌کش‌ها میشود.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور افزود: سیستم‌های سطوح بالاتر پیچیدگی (که هزینه راه‌اندازی و پیچیدگی بیشتری دارند) فرصت‌های بهتری را برای بهبود کیفیت، کاهش خطاها و بهبود کارایی مدیریت آفات به‌خصوص کنترل شیمیایی فراهم می‌کنند.
به گفته لطیفیان، بیشترین مزایا از طریق بهبود در روابط بین کشاورز، گیاه‌پزشکان، فروشگاه آفت‌کش و همه ذینفعان واقعی و بالقوه دیگر درگیر در فرایند مدیریت کنترل شیمیایی به دست می‌آید.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه مزایایی مانند بهبود کیفیت، کاهش اشتباهات و بهبود کارایی کنترل شیمیایی در سطوح پایین‌تر نیز قابل دستیابی است، اضافه کرد: یک گیاه‌پزشک براساس موقعیت و منابع محلی خود می‌تواند از سطوح میانی این سیستم را آغاز کند و سپس با افزودن قابلیت‌های بیشتری ارتقا پیدا کند، هدف نهایی، دستیابی به بالاترین سطوح و بیشترین منافع همه ذینفعان است.
لطیفیان ادامه داد: ذینفعان سیستم نسخه‌نویسی گیاه‌پزشکی را کشاورزان (همچون زراعان، باغداران، گلخانه‌داران، بهره‌برداران از مراتع و جنگل)، ارائه‌کنندگان خدمات گیاه‌پزشکی شامل (متخصصین گیاه‌پزشکی، کلینیک‌ها، آزمایشگاه‌های تشخیص، صنایع تولیدکننده آفت‌کش، کارکنان فروشگاه آفت‌کش و مؤسسات گیاه‌پزشکی دانشگاهی و تحقیقاتی)، پرداخت‌کنندگان بیمه خسارات کشاورزی (طرح‌های بیمه محصولات مختلف کشاورزی)، شبکه‌های فروشگاه آفت‌کش (فروشگاه‌های خرده‌فروش، توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان آفت‌کش‌ها) و سازمان‌های مقابله با فروش و قاچاق آفت‌کش‌ها هستند.
وی اظهار داشت: بیشترین مزایای سیستم نسخه‌نویس گیاه‌پزشکی به سازمان حفظ نباتات خواهد رسید، زیرا موجب حمایت از تصمیم‌گیری آنان در مورد کشاورزان، ارتقای ایمنی کنترل شیمیایی، بهبود کیفیت و کارایی آفت‌کش‌ها، کاهش هزینه‌های مراقبت و تسهیل فرایند پیش آگاهی و ردیابی میشود.
گیاه‌پزشکی شاخه‌ای از علوم مرتبط با کشاورزی است که به‌دنبال گردآوری دانش و اطلاعات مربوط به عوامل آسیب‌رسان گیاهی در دو بخش بیماری‌های گیاهی و آفات گیاهی (حشرات) و تشخیص و شناسایی و مدیریت یا کنترل آنها است.
