برگزاری اولین کنفرانس ملی جایگاه محصولات استراتژیک در امنیت غذایی و کشاورزی پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین_پیشوا و قرچک، ۱۰ اسفند ۱۴۰۱
به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، در شروع این کنفرانس، دکتر کیان پهلوان افشاری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا و قرچک و رئیس برگزاری همایش ضمن خوش‌آمدگویی به حاضرین، در سخنانی کوتاه یکی از مهمترین اولویت‌های اساسی کشور را اهتمام به مسئله امنیت غذایی با توجه به بحران تأمین آب در محصولات کشاورزی ایران دانست و بر لزوم توجه به کشاورزی پایدار به منظور پایداری در تولید محصول ضمن حساسیت بر حفظ منابع طبیعی و محیط زیست و نیز تأمین نیازهای غذایی برای جوامع در زمان حاضر و آیندگان تأکید کرد. در ادامه دکتر پهلوان افشاری ضمن تأکید بر نقش دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک دانشگاه مسئله محور در حل مسائل کشاورزی و امنیت غذایی که یکی از ارکان مهم سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی هم می‌باشد. پیام دکتر طهرانچی را که بر همین اساس استوار است، قرائت کرد. در بخشی از این پیام آمده است:
در جهان کنونی، تولید و عرضه محصولات غذایی به‌ویژه اقلام پایه که در تداوم حیات اقتصادی و حفظ استقلال سیاسی کشورها جایگاه ویژه‌ای دارد به صنعتی بزرگ مبدل گشته است و در همین راستا امنیت غذایی از ارکان مهم حکمرانی خوب و عادلانه به شمار می‌رود. امروزه غذا کارکردی سیاسی امنیتی داشته و نظم نوین جهانی و استیلای حاکمیتی، ازنقش غذا به‌عنوان عاملی تأثیرگذار در عرصه جهانی بهره می‌گیرد.
در این میان کشورهای قدرتمند صادرکننده تولیدات استراتژیک کشاورزی علاوه‌بر در اختیار داشتن منابع تولیدات غذایی و کسب سود فراوان از محل فروش چنین محصولاتی، نقش تعیین‌کننده‌ای در ترسیم معادله‌های قدرت در جهان ایفا می‌نمایند. با افزایش آگاهی‌های اجتماعی و سطح سواد جامعه، علاوه‌بر نیاز به غذای کافی تقاضا برای ارتقاء کیفی مواد غذایی و توسعه سلامت نیز، تا حد چشمگیری بالا رفته است. امنیت غذایی زمانی محقق می‌شود که همه مردم همواره به غذای کافی، سالم، مغذی و حلال دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند و این غذا نیازهای فرد برای یک زندگی سالم و فعال را فراهم سازد.
آنچه بدیهی به نظر می‌رسد، در مسیر دستیابی جهان غیرصنعتی به توسعه پایدار، افزایش تولید و بهبود بهره‌وری درکشاورزی به منظور گذار از مرحله سنتی به پیشرفته ضروری است و این مهم، تنها در صورت سرمایه‌گذاری‌های مناسب قابل حصول خواهد بود. این مسئله زمانی حاصل می‌شود که برنامه‌های “کشاورزی دانش‌بنیان”، “دانش‌بنیان شدن زنجیره ارزش غذا” و “دانش‌بنیان شدن الگوی مصرف” با استفاده از ظرفیت‌های عظیم و مغفول علم و فناوری در سطوح ملی و بین‌المللی و البته با توجه ویژه به “دانش‌های بومی و بومی‌سازی” ارائه گردند.
دانشگاه آزاد اسلامی امروزه، به‌عنوان یک شبکه عظیم و کم‌نظیر علمی، تربیتی و فرهنگی یکپارچه در کشور شناخته می‌شود که به‌دلیل توزیع جغرافیایی گسترده منطقه‌ای و شهرپایه دارای کارکردهای مؤثر و کارآمد اجتماعی، اقتصادی و فناوری است. به‌دلیل این ویژگی بی‌بدیل و همچنین در راستای اجرایی شدن اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی (برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی ۱۴۰۵-۱۴۰۰) و ضرورت تحقق بسته‌های کاری در قالب طراحی نقشه شناختی حوزه‌های دانشی در تعامل با موضوعات و چالش‌های روز جامعه، به خصوص ارتقاء امنیت غذایی کشور منطبق بر روندهای جدید دانش، مشاغل جدید، نیازهای آمایشی و توجه به مرزهای دانش، اولین فعالیت منسجم و هم‌افزای شبکه‌ای موضوعی در حوزه علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه با عنوان (برنامه جامع ارتقاء بهره‌وری و ساماندهی شبکه آموزش، پژوهش و فناوری علوم کشاورزی و منابع طبیعی) را مصوب نمود. در این شبکه توجه به برنامه‌های کشاورزی دانش‌بنیان و کاربرد هوش مصنوعی در جهت افزایش بهره‌وری و تأمین امنیت غذایی کشور از اولویت‌های دانشگاه به شمار می‌آید.
در ادامه، دکتر شاهپور علایی‌مقدم، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: کشاورزی یکی از مؤلفه‌های اساسی زندگی بشری است و ریسک تولید و تجارت آن بسیار بالاست و امنیت غذایی نیز یکی از بسترهای اصلی آن محسوب می‌شود.
دکتر علایی‌مقدم با بیان اینکه امروز سلاح و مهمات عیار امنیتی را تضمین نمی‌کند، تصریح کرد: تأمین غذای سالم با امنیت بالا برای جوامع، این تعادل را به هم ریخته است که فی‌الواقع غذا تأمین‌کننده زندگی و امنیت جوامع است.
معاون برنامه‌ریزی جهاد کشاورزی در خصوص ریسک کشاورزی در ایران گفت: کشاورزی در ایران با توجه به کمبود بارش از ریسک بالایی برخوردار است اما در پنجاه سال گذشته ما دست‌آوردهای بزرگی داشته‌ایم و در بیست محصول در دنیا رتبه تک رقمی و پنج محصول رتبه یک را داریم.
وی با تقدیر از همت کشاورزان ایرانی در تولید محصولات کشاورزی اظهار داشت: امروز با توجه با بارندگی کم، حوادث طبیعی و غیره در کشور، ۱۲۰ میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌شود و با توجه به کثرت جمعیت در کشور می‌توان آن را افزایش داد.
دکتر علایی‌مقدم، کشاورزی را یک امر پیچیده و مبتنی بر طبیعت دانست و تصریح کرد: در ایران یک سوم میانگینی که در دنیاست بارش باران رخ می‌دهد که ۸۵ درصد آن نیز تبخیر می‌شود و ۱۵ درصد پوشش وسعت خاک آن را گیاه تشکیل داده است که از این بابت ۸ هزار گونه گیاهی در آن می‌روید.
وی با اشاره به اینکه سرانه هر ایرانی از امنیت غذایی با توجه به شرایط سخت ۱۵۰۰گرم است، ادامه داد: در حال حاضر پتانسیل آبی کشور ما ۱۰۳میلیارد مترمکعب است و راندمان آبی در دنیا برای محصولات کشاورزی دو و نیم کیلوست و ایران ۹۰۰ گرم است و راندمان آبی ۴۰ درصد است و با آسیب‌شناسی‌های صورت گرفته می‌توان شصت درصد باقیمانده را به چرخه تولید محصولات کشاورزی بازگرداند.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی افزود:۴۲۰۰ میلیون بهره‌بردار در کشاورزی کشور فعال هستند و میانگین سنی کشاورزی در ایران ۵۲ سال است و اهداف ما در تحقیقات کشاورزی با توجه به سطح سواد، کسانی که کار کشاورزی را انجام می‌دهند پایین است و فقط هشت درصد فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی در بخش کشاورزی فعالیت دارند.
این مقام مسئول با انتقاد از سیاست‌های بخش کشاورزی در قانون اظهار داشت: متاسفانه زمانی که کشاورز باید سود کاشت محصول خود را دریافت کند او را به گوشه رینگ می‌برند و دلالان با واسطه‌گری‌های بی‌رحمانه به سودهای هنگفت می‌رسند.
دکتر علایی‌مقدم کشف و اجرای یافته‌های تحقیقاتی را یک ضرورت دانست و عنوان کرد: الگوی کشت در ایران مغفول مانده است و اجرای الگوی کشت نیاز به الزامات و جذابیت دارد و دستگاه‌های مختلفی از جمله مجلس برای اجرای آن باید قانون‌گذاری کنند.
