اهمیت ایجاد زون صنعتی میوه و تره‌بار توسط سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران
در چرخه پیچیده و چندلایه تأمین مواد غذایی، بخش میوه و تره بار به‌دلیل ماهیت فسادپذیر و حساس خود، همواره نیازمند ساختاری کارآمد و یکپارچه است. سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران، به‌عنوان متولی اصلی ساماندهی توزیع این محصولات در سطح کلان، با چالش‌های متعددی از جمله پراکندگی مراکز عرضه، ضایعات بالا، نوسان قیمت‌ها و عدم امکان نظارت مؤثر روبرو است. در این میان، ایده ایجاد زون صنعتی میوه و تره بار می‌تواند به عنوان راهبردی تحول‌آفرین و زیرساختی، نقش بسزایی در حل معضلات دیرینه این بخش ایفا کند.
ایجاد چنین زون صنعتی، به‌معنای تجمیع کلیه فعالیت‌های مرتبط با زنجیره ارزش میوه و تره بار از پذیرش و تخلیه اولیه گرفته تا سورتینگ، درجه‌بندی، بسته‌بندی، نگهداری در سردخانه‌ها، قیمت‌گذاری و توزیع نهایی در یک محدوده مشخص و مجهز است. این تجمیع، اولین و مهم‌ترین دستاورد خود را در کاهش هزینه مبادله نشان می‌دهد. زمانی که کشاورزان، عمده‌فروشان، خرده‌فروشان و سایر فعالان این حوزه به جای پراکندگی در نقاط مختلف شهر، در یک کانون متمرکز فعالیت کنند، هزینه‌های نقل‌وانتقال، زمان و انرژی به‌طور چشمگیری کاهش یافته و راندمان کلی سیستم افزایش می‌یابد.
یکی از عمیق‌ترین تأثیرات این طرح، کاهش ضایعات است. ضایعات میوه و سبزی در ایران به دلایل مختلف از جمله حمل‌ونقل غیراصولی، نگهداری نامناسب و بسته‌بندی ضعیف به مرزهای هشداردهنده‌ای رسیده است. در یک زون صنعتی، با استقرار سردخانه‌های مدرن با قابلیت کنترل دما و رطوبت، سالن‌های مجهز برای انجام فرآیندهای اولیه و استفاده از فناوری‌های نوین بسته‌بندی، می‌توان عمر مفید محصولات را به‌طور قابل توجهی افزایش داد و از هدررفت منابع ملی و سرمایه کشاورزان جلوگیری کرد.
از منظر شفافیت و نظارت، زون صنعتی یک موهبت برای نهادهای نظارتی مانند سازمان میادین محسوب می‌شود. متمرکز شدن کلیه فعالیت‌ها در یک محیط، امکان پایش و کنترل کیفیت، کمیت و قیمت‌ها را به صورت لحظه‌ای و دقیق فراهم می‌آورد. این شفافیت، زمینه‌ساز مقابله مؤثر با احتکار، دلالی غیرضروری و دستکاری غیراصولی قیمت‌ها خواهد بود و در نهایت به ثبات بیشتر بازار و حفاظت از حقوق تولیدکننده و مصرف‌کننده منجر می‌شود.
در بعد پشتیبانی از تولیدکننده، زون صنعتی با حذف واسطه‌های متعدد و ایجاد امکان عرضه مستقیم محصول از مزرعه به زون، باعث می‌شود سود بیشتری به جیب تولیدکننده اصلی برود و انگیزه او برای تولید کیفیت‌محور افزایش یابد. همچنین، دسترسی آسان‌تر به بازارهای هدف بزرگ و حتی پتانسیل صادرات به دلیل استانداردسازی محصولات، از دیگر مزایای غیرقابل انکار آن است.
ایجاد زون صنعتی میوه و تره‌بار توسط سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران، یک پروژه زیرساختی و استراتژیک است که دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای نجات سیستم سنتی و پراشکال توزیع کنونی است. این اقدام، با نگاهی سیستماتیک و یکپارچه، می‌تواند زنجیره تأمین را کارآمد کند، از منابع محافظت نماید، به نفع تمام ذینفعان عمل کند و در نهایت به تأمین امنیت غذایی و ثبات اقتصادی در این بخش حیاتی کمک شایانی کند. موفقیت چنین پروژه‌ای البته نیازمند عزم ملی، سرمایه‌گذاری هدفمند و مدیریت دانش‌محور است.
