اهمیت آبزی‌پروری و نقش ارزشمند آن در امنیت غذایی
صنعت آبزی‌پروری در ایران امروز در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد. این صنعت که روزگاری فعالیتی حاشیه‌ای و کم‌بازده محسوب می‌شد، اکنون می‌تواند به یکی از ارکان اصلی تأمین امنیت غذایی کشور تبدیل شود. اما این گذار نیازمند نگاهی جامع و همه‌جانبه است که از بازتعریف جایگاه اجتماعی این صنعت آغاز می‌شود و تا تحول در الگوهای تولید و مصرف ادامه می‌یابد.
در کشوری که با محدودیت‌های جدی منابع آبی مواجه است، آبزی‌پروری مزیت‌های منحصر به فردی ارائه می‌دهد. برخلاف دامداری سنتی که نیازمند منابع گسترده آب و مرتع است، پرورش آبزیان به ویژه در سیستم‌های متراکم و نیمه‌متراکم، بازدهی بالاتری در مصرف آب دارد. این ویژگی در شرایطی که ایران با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند، از آبزی‌پروری گزینه‌ای استراتژیک می‌سازد.
با این وجود، توسعه این صنعت با چالش‌های متعددی روبرو است. یکی از عمده‌ترین این چالش‌ها، نگرش سنتی جامعه به مصرف آبزیان است. در بسیاری از مناطق کشور، سرانه مصرف ماهی و محصولات آبزی بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. این مسئله ریشه در عادات غذایی دارد که طی نسل‌ها شکل گرفته و تغییر آن نیازمند برنامه‌ریزی فرهنگی بلندمدت است. آموزش از مدارس، تبلیغات هوشمند و معرفی روش‌های نوین طبخ می‌تواند به تدریج ذائقه عمومی را متحول کند.
توسعه مراکز تکثیر پیشرفته، استفاده از فناوری‌های نوین در تغذیه آبزیان و مدیریت سیستم‌های پرورش می‌تواند بازدهی این صنعت را به شکل چشمگیری افزایش دهد. در این مسیر، ارتباط بیشتر بین مراکز علمی و واحدهای تولیدی ضروری به نظر می‌رسد.
صنعت آبزی‌پروری می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال، به ویژه در مناطق ساحلی و روستایی ایفا کند. توسعه این صنعت در کنار صیادی سنتی می‌تواند به تعادلی پایدار در جوامع محلی بینجامد. ایجاد زنجیره‌های ارزش کامل از تولید تا فرآوری و بازاریابی می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد کند و انگیزه‌های اقتصادی برای توسعه این بخش را تقویت نماید.
طبق آمار سازمان شیلات ایران این صنعت با کمترین میزان مصرف آب، بیشترین بازدهی در تولید پروتئین حیوانی را دارد. ۲۰ هزار شناور صیادی، ۵۰۰ کارخانه فرآوری و صنایع تبدیلی و بیش از ۲۶۰ هزار نفر آبزی‌پرور و صیاد در این بخش فعالیت دارند که نقش به‌سزایی در بهبود معیشت مناطق مرزی و محروم ایفا می‌کنند.
آبزی‌پروری می‌تواند به کاهش وابستگی کشور به واردات پروتئین حیوانی کمک کند. با برنامه‌ریزی صحیح و هدایت و حمایت وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شیلات ایران و همچنین سرمایه‌گذاری هدفمند، می‌توان سهم محصولات آبزی را در سبد غذایی خانوارهای ایرانی افزایش داد. این امر نه تنها به پایدار بودن امنیت غذایی کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از خروج ارز برای واردات گوشت قرمز و مرغ جلوگیری نماید.
آینده آبزی‌پروری در ایران به سیاست‌گذاری هوشمند و همکاری همه جانبه نهادهای مرتبط بستگی دارد. این صنعت در آستانه تحولی است که می‌تواند هم به نیازهای داخلی پاسخ دهد و هم زمینه‌ساز حضور در بازارهای منطقه‌ای شود. اما تحقق این چشم‌انداز نیازمند عزم ملی، سرمایه‌گذاری هدفمند و تغییر نگرش عمومی است. صنعتی که می‌تواند در شرایط سخت آبی ایران به یکی از پایه‌های استوار امنیت غذایی تبدیل شود، شایسته توجه و حمایت بیشتر است.
