قانون جامع حفاظت از منابع ژنتیکی، ابزار صیانت از میراث زیستی کشور است
رئیس مرکز ملی مدیریت منابع ژنتیکی کشاورزی و منابع طبیعی با تأکید بر نقش حیاتی منابع ژنتیکی در امنیت غذایی، محیط زیست و توسعه پایدار گفت: تنوع زیستی نه‌تنها میراث طبیعی کشورهاست، بلکه پایه‌ای اساسی برای کشاورزی، سلامت، صنعت و اقتصاد به‌شمار می‌رود.
به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی) به نقل از روابط عمومی سازمان تات، مصطفی آقایی با اشاره به این که منابع ژنتیکی نقشی تعیین‌کننده در حوزه‌های مختلف مانند تولید غذا، دارو، بهداشت، صنایع زیستی و انطباق با تغییرات اقلیمی دارند، افزود: از حدود ۳۵۰ هزار گونه گیاهی شناسایی شده در جهان، فقط ۸۰ هزار گونه در کشت و کار تجاری به‌کار می‌روند و تنها ۲۰۰ گونه سهم مستقیمی در تأمین غذای انسان و دام دارند؛ این نشان می‌دهد دامنه استفاده بشر از تنوع زیستی چقدر محدود شده است.
وی تهدیدات پیش‌روی منابع ژنتیکی را گسترده و نگران‌کننده دانست و افزود: تخریب زیستگاه‌ها، آلودگی منابع، ورود گونه‌های مهاجم، تغییر کاربری اراضی و ساده‌سازی اکوسیستم‌های زراعی از جمله خطراتی هستند که تنوع زیستی را در معرض تهدید قرار داده‌اند.
رئیس مرکز ملی منابع ژنتیکی کشاورزی با اشاره به اهمیت تصویب قانون حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع ژنتیکی، بیان کرد: اگرچه قوانین متعددی از سال ۱۳۴۶ تا ۱۴۰۰ در این حوزه تصویب شده، اما خلأ یک قانون اختصاصی احساس می‌شد که در نهایت در سال ۱۳۹۶، قانون جامع حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی با پیگیری‌های طولانی تصویب شد.
به گفته وی، در اجرای این قانون، آیین‌نامه‌ای مشتمل بر ۹ ماده و ۶ تبصره تدوین شده و تاکنون چهار دستورالعمل اصلی از جمله موافقت‌نامه‌های انتقال منابع، صدور مجوز بهره‌برداری پژوهشی، استفاده تجاری و صادرات، تدوین و توسط وزیر جهاد کشاورزی ابلاغ شده است.
آقایی همچنین از تدوین فهرست منابع ژنتیکی قابل صدور خبر داد و افزود: این فهرست به‌زودی ابلاغ خواهد شد و مبنای صدور مجوز صادرات منابع ژنتیکی کشور قرار می‌گیرد.
وی در ادامه از نقش شورا و سامانه ملی مدیریت منابع ژنتیکی سخن گفت و بیان کرد: تمام دستگاه‌های اجرایی موظف‌اند منابع ژنتیکی تحت مالکیت یا مدیریت خود را در این سامانه ثبت کنند. همچنین نسخه جامع پشتیبان منابع ژنتیکی در حال تدوین است و فاز مطالعاتی آن آغاز شده است.
رئیس مرکز ملی منابع ژنتیکی، با اشاره به ارتباطات علمی با دانشگاه‌ها و حمایت از پروپوزال‌های تحقیقاتی در حوزه منابع ژنتیکی و تنوع زیستی، گفت: جلسات نخبگانی با دانشگاه‌ها برگزار شده و زمینه همکاری علمی و پژوهشی گسترده‌ای با دانشجویان و اعضای هیات علمی فراهم شده است.
وی در پایان با تأکید بر ضرورت مشارکت همه نهادها و دستگاه‌های اجرایی در حفاظت از این ثروت ملی، افزود: وظیفه مرکز، هماهنگ‌سازی اقدامات است و دستگاه‌های اجرایی مکلف به اجرای دقیق شرح وظایف قانونی خود در زمینه شناسایی، حفاظت، ثبت، احیا و بهره‌برداری پایدار از منابع ژنتیکی هستند.
