به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، بنابه تعریف بومی (الگوی اسلامی – ایرانی)، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که “تمام مردم در همه اوقات دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای حلال و طیب، کافی، سالم و مغذی برای داشتن یک زندگی سالم و فعال و تأمین ترجیحات غذایی” خود باشند که ضمن حمایت و حفاظت از منابع پایه، مقوم امنیت ملی باشد. بدین ترتیب دسترسی به سبد غذایی مطلوب تغذیه‌ای از محورهای اصلی توسعه، سلامت جامعه و زیرساخت نسل‌های آینده کشور است.
تأمین امنیت غذایی مستلزم دو نکته مهم است:
۱- دسترسی ساده به غذای مقوی و سالم (Physically access)
۲- تضمین امکان به دست آوردن غذای خوب، به شکلی قابل قبول و انسانی (Society accepted): جایگاه و ارزش اجتماعی افراد حفظ شود.
امنیت غذایی سه مؤلفه مهم دارد (شکل ۱):
۱- تهیه و تدارک غذا: به معنی تعیین ظرفیت تولیدی کشور، توزیع، تجارت و تبادل غذا است که نقش در این مسئله بسیار پررنگ است.
۲- دسترسی به غذا: قدرت خرید (ارزان بودن مواد غذایی)، تخصیص درون خانوار (بزرگ و کوچکی افراد نیاز مواد غذایی مختلفی دارند)، ترجیح و ذائقه مردم (توجه به فرهنگ و الگوی مصرف غذایی در مناطق مختلف)
۳- مصرف غذا: ارزش غذایی (غذا صرفاً شکم پر کن نباشد و به گرسنگی سلولی نیز توجه شود)، ارزش اجتماعی و ایمنی غذایی (سالم بودن غذا)
چالش‌های عمدۀ کشاورزی جهان براساس فائو (سازمان خوار و بار کشاورزی)
- تضمین امنیت جهانی غذا
- کاهش فقر جوامع کشاورزی
- مدیریت پایدار منابع طبیعی و استفاده از سوخت‌های زیستی
- خلا عملکردی موجود در تولیدات کشاورزی: به دلیل تغییراقلیم (خشکسالی، سیل و غیره)، طغیان آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز، عدم رعایت اصول مدیریتی و عدم توجه به عوامل مهم و مؤثر در تولید.
وضعیت امنیت غذایی ایران
علی‌رغم وضعیت نسبتاً مناسب کشور ایران در بین سایر کشور، براساس بررسی‌های به‌عمل آمده و با توجه به میزان واردات محصولات اساسی، مسئله تغییراقلیم جهانی، وضعیت بحرانی آب و خاک و با دیدگاهی راهبردی وضعیت کشور چندان مطلوب نمی‌باشد و دستیابی به امنیت غذایی نیازمند برنامه‌ریزی و نظارت مستمر می‌باشد. باتوجه به این موضوع که امنیت پایدار ملی در گرو تأمین امنیت غذایی است، بایستی به این موضع اشاره شود که در کل جهان ۸۲ کشور با مشکل تأمین غذا مواجه هستند که ۳۴ کشور از آن‌ها اسلامی می‌باشد (شکل ۲). بسیاری از درگیری‌ها و ناامنی‌هایی که در جهان رخ داده است، در مناطقی نزدیک به کشور ایران صورت پذیرفته و این مساله زنگ خطری جدی برای امنیت ملی کشور به شمار می‌رود.
در شکل ۳ به برخی دیگر از عوامل تهدیدکننده امنیت غذایی ایران اشاره شده است که با بررسی چالش‌های کشاورزی ایران می‌توان به این نتیجه رسید که جهت رسیدن به امنیت غذایی و الگوی مطلوب سبد غذایی در ایران، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، علمی و مستمر هستیم.
