حذف موضوع سوخت‌های فسیلی در بیانیه COP30 عقب‌گردی جدی است

به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهادکشاورزی، حمیدرضا سلیمانی افزود: این درحالی است که موضوع حذف سوخت‌های فسیلی در راستای کاهش گازهای گلخانه ای در COP28 دبی و COP29 باکو برجسته بود، اما امسال تحت فشار کشورهای تولیدکننده، این موضوع نفت و گاز کنار گذاشته شده است.

وی تأکید کرد: بیانیه COP30 نه تنها نتوانسته گامی فراتر از دوره‌های گذشته بردارد، بلکه در حوزه کلیدی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مدیریت سوخت‌های فسیلی دچار یک عقب‌گرد جدی شده است.

رییس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تصریح کرد: با توجه به سرعت بی‌سابقه گرمایش جهانی، انتظار می‌رفت این بیانیه قاطع‌تر و صریح‌تر باشد. وی با اشاره به که بیانیه COP30، همانند دوره‌های پیشین به‌طور کامل بر توافق‌نامه پاریس استوار است، اظهار داشت: نپیوستن ایران به توافق اقلیمی پاریس نیز موجب شده است که بخش قابل توجهی از مفاد بیانیه‌ها، برای کشور ما از یکسو الزام‌آور تلقی نشوند و از سوی دیگر، بهره‌برداری عملی از آنها محدود باشد.

وی ادامه داد: بیانیه COP30 مانند دوره‌های گذشته با یک مقدمه مبتنی بر اصول توافق‌نامه پاریس آغاز و در این مقدمه دوباره بر موضوعاتی نظیر ضرر و زیان اقلیمی، ضرورت کاهش انتشار، بسیج همه اعضای متعاهد و حرکت به سوی برنامه‌های اجرایی بلندپروازانه تأکید شده است.

سلیمانی اظهار داشت: بخش نخست این بیانیه که شامل ۱۳ بند است، پروتکل کیوتو و توافق‌نامه پاریس را یادآور شده و تاکید کرده که باوجود گذشت یک دهه از اجراییشدن توافق‌نامه پاریس، چالش‌های اصلی و شکاف‌های انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان پابرجا است.

وی افزود: اگرچه برنامه‌های سازگاری در چارچوب تغییرات اقلیمی، پیشرفت بهتری داشته‌اند، اما جهان از هدف ۱.۵ درجه بسیار دور است و مستندات علمی نیز نشان می‌دهد که افزایش دمای کنونی حتی فراتر از دو درجه سانتیگراد می‌باشد.

رییس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت: این بیانیه همچنین بر مواردی چون عدالت اقلیمی، تکیه بر یافته‌های IPCC، رشد انرژی‌های تجدیدپذیر، ضرورت همکاری بین‌المللی و نقش نهادهای مالی و سازمان‌های ملل تأکید کرده است.

این کارشناس ارشد تغییر اقلیم درباره بخش دوم بیانیه گفت: بخش دوم بیانیه در واقع توضیح فرایند «از مذاکره تا اجرا» است و این بخش نشان می‌دهد که تنها تعدادی از کشورهای عضو کنوانسیون تغییر اقلیم ملل متحد مشارکت‌های ملی جدید، برنامه‌های سازگاری ملی یا استراتژی‌های بلندمدت کاهش انتشارات گازهای گلخانه‌ای را ارایه داده اند و تعداد زیادی از دولت‌ها هنوز برنامه‌های لازم را تکمیل نکرده‌اند.

وی ادامه داد: بخش دوم بیانیه با قدردانیهای متعدد از کشورهایی که گزارش‌ها و برنامه‌ها را ارایه داده‌اند، همراه است، اما همزمان بر کمبود جدی تأمین مالی اقلیمی برای کشورهای در حال توسعه تاکید دارد و این موضوع، اجرای توافق‌نامه پاریس را تحت تأثیر قرار داده است.

سلیمانی درباره بخش سوم این بیانیه اظهار کرد: این بخش باید محور اصلی و پررنگ‌ترین قسمت بیانیه می‌بود، اما تحت فشار تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی، به شدت تضعیف شده و در عمل واژه سوخت‌های فسیلی به‌طور کامل حذف شده است.

وی گفت: در این بخش از بیانیه بر ضرورت اقدام فوری برای کاهش عمیق و سریع انتشار گازهای گلخانه‌ای، اهمیت تأمین مالی، ظرفیت‌سازی و انتقال فناوری، لزوم تسریع تلاش‌ها برای حفظ مسیر ۱.۵ درجه، درخواست از کشورها برای همسوسازی سیاست‌ها با استراتژی‌های بلندمدت کاهش انتشار، افزایش تامین مالی اقلیمی تا ۱.۳ تریلیون دلار در سال تا سال ۲۰۳۵، لزوم اصلاح معماری مالی جهانی و کاهش موانع دسترسی به منابع، ایجاد برنامه کاری دو ساله درباره امور مالی اقلیمی در چارچوب ماده ۹ توافق‌نامه پاریس تأکید کرده است.

سلیمانی افزود: برای کشوری مانند ایران که هنوز به توافق‌نامه پاریس نپیوسته، رصد دقیق این تحولات ضروری است، چراکه پیامدهای اقلیمی، اقتصادی و فناوری آن در نهایت همه کشورها را تحت‌تأثیر قرار میدهد.