
لزوم توسعه بیمه کشاورزی به منظور حمایت از تولید ملی در شبکه تعاون روستایی کشور
در کشاکش چالشهای فزایندهای چون تغییرات اقلیمی، کمبود آب و نوسانات اقتصادی، امنیت غذایی به عنوان یکی از ارکان اساسی ثبات ملی و سلامت جامعه، همواره در معرض تهدید قرار دارد. در این منظومه پیچیده، کشاورزی به عنوان ستون اصلی تأمین غذا، خود یکی از آسیبپذیرترین بخشها در برابر این نااطمینانیها است. در چنین شرایطی، انعقاد تفاهمنامهای استراتژیک بین نهاد متولی توسعه بیمه کشاورزی و سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، تنها یک همکاری اداری نیست، بلکه پیوندی ضروری و سرنوشتساز بین دو حلقه کلیدی زنجیره تأمین غذا است.
در نگاه اول، این تفاهمنامه را میتوان پاسخی هوشمندانه به یکی از بزرگترین موانع تولید پایدار یعنی ریسک و نااطمینانی دانست. کشاورز، این سرمایهگذار بیپناه در عرصه طبیعت، همواره با تهدیدهایی چون خشکسالی، سیل، تگرگ و آفات دست و پنجه نرم میکند. هر یک از این بلایای طبیعی میتواند یک سال زحمت را در چشم برهم زدنی نابود کند و انگیزه و توان مالی کشاورز را برای سال بعد نیز از بین ببرد. در اینجا، بیمه کشاورزی به عنوان یک شبکه ایمن، نقش خود را ایفا میکند. اما توسعه کمی و کیفی این بیمه، بدون درک نیازهای کلان امنیت غذایی، ممکن است به انحراف رود. اینجا است که نقش تفاهمنامه نمایان میشود. این سند، چارچوبی ایجاد میکند تا بیمه از یک ابزار صرفاً جبران خسارت، به یک ابزار مدیریت ریسک فعال و راهبردی ارتقا یابد. برای مثال، با اولویتبندی بیمه محصولات استراتژیک و اساسی که پایه امنیت غذایی کشور را تشکیل میدهند یا تشویق کشاورزان به استفاده از ارقام مقاوم به خشکی و کمآبی از طریق تعرفههای ترجیحی بیمه.
از سوی دیگر، این همکاری به تقویت تاب آوری کل نظام کشاورزی میانجامد. زمانی که کشاورز اطمینان خاطر داشته باشد که در صورت بروز فاجعه، تنها نخواهد ماند، جرأت مییابد تا در فناوریهای نوین، روشهای بهینه کشت و محصولات با ارزشتر سرمایهگذاری کند. این امر به افزایش بهرهوری و در نهایت، افزایش تولید سرانه منجر میشود که سنگ بنای امنیت غذایی است. علاوه بر این، دادههای دقیق و علمی که شرکتهای بیمه از خسارات در مناطق مختلف جمعآوری میکنند، میتواند به نقشهای ارزشمند برای برنامهریزان حوزه امنیت غذایی تبدیل شود. تحلیل این دادهها میتواند مناطق پرخطر، الگوی وقوع بلایا و آسیبپذیرترین محصولات را مشخص کند و به تدوین برنامههای مقابله و سازگاری کمک شایانی نماید.
در بعد کلانتر، این تفاهمنامه میتواند به تثبیت بازار و کنترل تورم کمک کند. زمانی که یک خشکسالی گسترده رخ میدهد، نه تنها کشاورزان وابسته به آن منطقه، بلکه کل زنجیره تأمین از کارگران گرفته تا مصرفکنندگان نهایی متضرر میشوند. جبران به موقع خسارات از طریق بیمه، به کشاورز کمک میکند تا به سرعت خود را بازیابد و برای فصل کشت بعدی آماده شود. این امر از ایجاد شوکهای عرضه که به افزایش شدید قیمتها و بیثباتی بازار میانجامد، جلوگیری میکند.
در راستای گسترش فرهنگ بیمه در بخش کشاورزی و بهمنظور حمایت از تولید، افزایش ضریب امنیت غذایی و کاهش ریسک فعالیتهای کشاورزی، تفاهمنامهای سهجانبه میان سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، صندوق بیمه کشاورزی و اتحادیه مرکزی تعاونیهای روستایی و کشاورزی ایران به امضا رسید. هدف از امضای این تفاهمنامه، گسترش پوشش بیمهای در میان تولیدکنندگان بخش کشاورزی، حمایت حداکثری از محصولات و زنجیره تولید، تأمین امنیت سرمایهگذاری فعالان این حوزه و ارتقای مدیریت ریسک عنوان شده است.
این تفاهمنامه در حقیقت ایجاد یک ائتلاف استراتژیک برای مدیریت آینده است. این سند، حلقه مفقوده بین تأمین و تضمین است. این همکاری، سرمایهگذاری بر روی آرامش روانی کشاورز و اطمینان خاطر مصرفکننده است. چنین پیوندی، کشاورزی را از یک فعالیت معیشتی پرریسک به یک عرصه اقتصادی پایدار تبدیل میکند و در نهایت، امنیت غذایی را از یک شعار سیاسی به یک واقعیت ملموس و بادوام برای نسل امروز و فردا بدل میسازد.




