اهمیت تأمین مالی بانک کشاورزی در راستای امنیت غذایی
بی‌تردید، امنیت غذایی به عنوان یکی از ارکان اساسی امنیت ملی، تنها از مسیر یک بخش کشاورزی پویا، پایدار و مقاوم قابل تحقق است. در کانون این تحول، مسئله تأمین مالی قرار دارد؛ عاملی که می‌تواند چرخ‌های تولید را به حرکت درآورد یا با توقف خود، کل نظام غذایی را با چالش مواجه سازد. در این میان، بانک کشاورزی نه به عنوان یک نهاد اعتباری صرف، بلکه به مثابه موتور محرکه سرمایه‌گذاری و ضامن استمرار تولید در صحنه حاضر می‌شود.
در بنیادی‌ترین سطح، تأمین مالی، سوخت اولیه چرخه تولید است. بدون دسترسی به نهاده‌های مالی، حتی خلاق‌ترین و مجرب‌ترین کشاورزان نیز قادر به آغاز فصل کشت نخواهند بود. اعتبارات بانک کشاورزی، این خلأ را پر می‌کند و امکان خرید بذر، کود، سموم و سوخت را فراهم می‌سازد. این حمایت، به ویژه برای کشاورزان خرده‌پا که ستون فقرات تولید بسیاری از محصولات اساسی هستند، حیاتی است. وام‌های درست‌زمان و هدفمند، شبکه امنیتی برای آنان ایجاد می‌کند تا در برابر نوسانات اولیه فصل، مقاومت کنند.
اما اهمیت تأمین مالی تنها به تأمین نهاده‌های جاری ختم نمی‌شود. نقش تعیین‌کننده‌تر آن، در تغییر پارادایم از کشاورزی سنتی به نوین نهفته است. بخش کشاورزی ایران با چالش‌های ساختاری عمیقی مانند کم‌آبی، پایین بودن بهره‌وری و ضایعات بالا دست به گریبان است. حل این معضلات، مستلزم سرمایه‌گذاری کلان در فناوری‌های نوین است؛ فناوری‌هایی مانند سیستم‌های آبیاری تحت فشار، توسعه گلخانه‌ها، مکانیزاسیون و کشاورزی دقیق. این پروژه‌ها برای کشاورزان به تنهایی مقرون به صرفه نیستند. در اینجا، بانک کشاورزی با ارائه تسهیلات بلندمدت و کم‌بهره، نقش یک تسهیل‌گر تحول را ایفا می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها، در حقیقت سرمایه‌گذاری بر امنیت غذایی بلند مدت کشور است، چرا که با افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف آب، پایداری نظام تولید غذا را تضمین می‌کنند.
لایه سوم اهمیت تأمین مالی، در تکمیل و تقویت زنجیره ارزش نمایان می‌شود. بخش عمده‌ای از ناامنی غذایی، نه در مرحله تولید، که در فاصله مزرعه تا سفره بروز می‌کند. ضایعات گسترده محصولات کشاورزی به دلیل نبود امکانات نگهداری، فرآوری و انتقال، یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات امنیت غذایی است. بانک کشاورزی با تأمین مالی برای احداث و بهره‌برداری از سردخانه‌ها، سیلوها، صنایع تبدیلی و واحدهای بسته‌بندی، مستقیماً به کاهش این ضایعات کمک می‌کند. این اقدام، علاوه بر افزایش دسترسی فیزیکی به غذا، با تثبیت قیمت‌ها و کاهش نوسانات فصلی، به ثبات اقتصادی در سبد غذایی خانوارها نیز منجر می‌شود.
در نهایت، تأمین مالی به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک و ثبات‌بخشی عمل می‌کند. کشاورزی ذاتاً فعالیتی پرریسک و در معرض بلایای طبیعی، نوسانات اقلیمی و آفات است. بانک کشاورزی می‌تواند با طراحی محصولات مالی ویژه مانند اعطای وام‌های با دوره تنفس برای مناطق آسیب‌دیده یا مشارکت در طرح‌های بیمه محصولات، به عنوان یک ضربه‌گیر قدرتمند، از ورشکستگی کشاورزان در مواقع بحران جلوگیری کند. این نقش، انگیزه ماندگاری در عرصه تولید را تقویت کرده و از توقف چرخه تولید در پی شوک‌های غیرمترقبه جلوگیری می‌کند.
در جمع‌بندی نهایی باید تأکید کرد که اهمیت تأمین مالی بانک کشاورزی، تنها در اعطای تسهیلات خلاصه نمی‌شود. این تأمین مالی، در واقع، سرمایه‌گذاری بر روی ظرفیت‌های داخلی، پایداری اکولوژیک و تاب‌آوری اقتصادی نظام غذایی کشور است. هرگونه قصور یا کم‌توانی در این حوزه، به طور مستقیم بر میزان تولید داخلی، قیمت مواد غذایی و در نهایت، دسترسی اقشار مختلف جامعه به غذای کافی سایه می‌افکند. بنابراین، تقویت پایه‌های مالی بانک کشاورزی و هوشمندسازی الگوی تأمین مالی آن، نه یک انتخاب، که یک ضرورت استراتژیک برای تضمین امنیت غذایی نسل امروز و فردای ایران است.
