دامپزشکی، نگهبان خاموش امنیت غذایی و سلامت ملی
در نگاه اول، تصویر رایج از دامپزشکی، محدود به درمان یک حیوان بیمار در مطب یک کلینیک است. اما این نگاه، تصویری بسی کوچک و ناقص از نقش استراتژیک و گسترده این حرفه است. دامپزشکی در حقیقت، حلقه اتصال حیاتی بین سلامت حیوانات، سلامت انسان و امنیت غذایی است؛ دیواری مستحکم که از سفره غذایی میلیون‌ها نفر در برابر تهدیدهای نامرئی اما مهلک محافظت می‌کند. این علم، فراتر از درمان فردی، به عنوان یک سامانه نظارتی و پیشگیرانه عمل می‌کند که شکست در آن می‌تواند فاجعه‌ای بهداشتی و اقتصادی را به همراه آورد.
اساس این نقش حیاتی بر مفهوم سلامت یکپارچه استوار است. این مفهوم به درهم‌تنیدگی غیرقابل انکار سلامت انسان، حیوان و محیط زیست اشاره دارد. بیش از ۶۰ درصد از بیماری‌های عفونی در انسان، منشأ حیوانی دارند. بیماری‌هایی مانند آنفلوانزای پرندگان، تب کریمه‌کنگو، و سل گاوی نمونه‌های آشکاری هستند که چگونه یک تهدید در مزرعه یا گله می‌تواند به سرعت به یک بحران بهداشت عمومی تبدیل شود. دامپزشک در خط مقدم مقابله با این تهدیدات ایستاده است. با واکسیناسیون گسترده، پایش مستمر گله‌ها، تشخیص به موقع بیماری‌ها و کنترل قرنطینه‌ای، او مانع از سرایت بیماری از حیوان به انسان می‌شود. بنابراین، هر سرمایه‌گذاری در بخش دامپزشکی، در واقع سرمایه‌گذاری در نظام بهداشت و درمان کشور و جلوگیری از هزینه‌های کمرشکن ناشی از یک همه‌گیری است.
بعد سوم و اغلب نادیده گرفته شده نقش دامپزشکی، پشتیبانی از امنیت غذایی و اقتصاد ملی است. بیماری‌های دامی می‌توانند باعث کاهش شدید تولید شیر، گوشت و تخم مرغ شده یا حتی منجر به تلفات گسترده دام و طیور شوند. این امر نه تنها کمبودها و تورم در بازار را دامن می‌زند، بلکه خسارات اقتصادی هنگفتی به تولیدکنندگان وارد می‌سازد. یک دامپزشک با حفظ سلامت گله، به طور مستقیم در پایداری تولید و ثبات قیمت‌ها نقش دارد. علاوه بر این، برای کشورهایی که به صادرات محصولات دامی چشم دوخته‌اند، گواهی بهداشتی دامپزشکی، پاسپورت ورود به بازارهای جهانی است. بدون یک نظام دامپزشکی قوی، قابل اعتماد و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، هیچ کشوری نمی‌تواند به عنوان یک تأمین‌کننده مطمئن در تجارت جهانی مواد غذایی شناخته شود. بنابراین، دامپزشکی نه تنها حافظ سلامت داخلی، که تسهیل‌گر توسعه اقتصادی و کسب درآمد ارزی است.
طبق آمار، روزانه بیش از ۷۵۰۰ تن مرغ، ۳۶ هزار رأس دام سبک و ۴۸۰۰ رأس دام سنگین در کشتارگاه‌های تحت نظارت دامپزشکی ذبح شده، که در مجموع بیش از ۱۷۰۰ تن گوشت قرمز و مرغ گرم برای مصرف مردم تولید و توزیع می‌شود. همچنین بیش از ۳۰ میلیون دوز واکسن دام، طیور و آبزیان مصرف می‌شود که این اقدامات بهداشتی موجب حفظ سلامت جمعیت دامی کشور و جلوگیری از بروز اپیدمی‌های دامی در فصل‌های پرخطر بهار و تابستان شده است.
در نتیجه، دامپزشکی را باید به عنوان یک سرویس امنیتی برای زنجیره تأمین غذا قلمداد کرد. این حرفه، با دانش تخصصی خود، یک سپر دفاعی چندلایه ایجاد می‌کند: لایه اول در مزرعه برای پیشگیری از بیماری، لایه دوم در کشتارگاه و کارخانه برای کنترل کیفیت، و لایه سوم در مرزها برای جلوگیری از ورود بیماری‌های خارجی. تقویت این سامانه، از طریق تأمین نیروی انسانی متخصص، تجهیز آزمایشگاه‌های تشخیصی، و به روزرسانی قوانین، یک ضرورت استراتژیک است. سرمایه‌گذاری در دامپزشکی، در حقیقت سرمایه‌گذاری برای آرامش خاطر جامعه است؛ اطمینان از اینکه نانآوران خانواده با خیال راحت می‌توانند غذای سالم را بر سر سفره عزیزانشان بگذارند. این، رسالت خاموش اما حیاتی دامپزشکی است.
