جایگاه مهم زعفران به عنوان محصول صادراتی غیرنفتی کشور
گیاهان دارویی طبیعی‌ترین داروی بیماری‌های انسان هستند که طبیعت برای بشر به ارمغان آورده است. با همه پیشرفتی که علم داروسازی مدرن نموده و بشریت را از انواع بیماری‌ها رهایی بخشیده است، باز هم نمی‌توان نقش گیاهان دارویی و اثرات مثبت آن‌ها را نادیده گرفت. مواد اولیه و مؤثری که در گیاهان دارویی به صورت ذخیره موجود است، پیوسته به عنوان موادی غیرقابل جایگزین در صنعت داروسازی مورد استفاده بوده و خواهد بود.
زعفران به عنوان گران‌ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، جایگاه ویژه‌ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد. در حال حاضر ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در جهان است و بیش از ۶۵ درصد تولید جهانی این محصول گرانبها به ایران اختصاص دارد. کاربردهای فراوان و گسترده زعفران، خواص ویژه این داروی با ارزش، نقش خاص آن در زندگی کشاورزان استان‌های خراسان و فارس و همچنین ارزش افزوده بالای آن، لزوم توجه ویژه به مسائل تولید، صادرات و بازاریابی زعفران را بیش از پیش روشن می‌نماید. در ایران اهمیت زعفران کاری از جنبه‌های گوناگون نظیر بهره‌وری بالای آب در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی، اشتغال روستاییان و جلوگیری از مهاجرت آن‌ها، درآمدزایی بیشتر آن نسبت به سایر محصولات کشاورزی و همچنین از لحاظ توسعه صادرات غیر نفتی، با توجه به سیاست دولت مبنی بر افزایش صادرات غیر نفتی قابل بررسی است.
در مراسم آئین رونمایی از ابلاغیه ثبت ۷ روز محصولی در تقویم رسمی کشور، در راستای گسترش نشاط اجتماعی و فرهنگی زیست بوم پایه و تعالی هویت ملی از مسیر به‌سازی و بروزرسانی ابزارهای حافظه فرهنگی در سال جهش تولید با مشارکت مردم، پنجم آبان به عنوان «روز ملی زعفران» نامگذاری شد.
زعفران ذاتاً و به صورت سنتی یک ادویه است. تعیین روز ملی زعفران یک مناسبت منحصر به فرد را به جشن زعفران اختصاص می‌دهد و آن را از سایر ادویه‌ها متمایز می‌کند. این تمایز، ارزش درک شده زعفران را در بازار افزایش می‌دهد و وضعیت آن را به عنوان یک محصول ممتاز تقویت می‌کند.
در حال حاضر زعفران در صنایع مختلف از جمله صنایع آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، صنایع طعم و رنگ‌های طبیعی و صنایع دارویی مصرف می‌شود. میزان تولید زعفران در کشور ۴۰۰ تن است در حالی که میزان تولید جهانی آن به ۴۰ تن در سال می‌رسد، این در حالی است که کمتر از ۱۰ درصد از تجارت زعفران در جهان متعلق به ایران بوده که در تناسب سهم صادراتی زعفران از این کشور بسیار پایین است.
بانک کشاورزی نیز همسو با ایفای ماموریت ذاتی خود، با استفاده از ابزارهای نوین تأمین مالی در قالب کشاورزی قراردادی و پرداخت تسهیلات ریالی به نفع زنجیره تولید زعفران، حمایت از تولیدکنندگان طلای سرخ را در دستور کار قرار داده تا در مسیر تحقق یکی دیگر از برنامه‌های دولت در زمینه تأمین مالی زنجیره‌های تولید و تحکیم پایه‌های امنیت غذایی گام بردارد.
در طول تاریخ، تولید و صادرات محصولات و کالاهایی، چون زیره، ابریشم، خاویار، فرش، پسته و فیروزه به‌عنوان محصولات استراتژیک کشور مطرح بوده است؛ اما متأسفانه به دلیل عدم توجه به حوزه‌های بین‌المللی و عدم انسجام بخش‌های مرتبط داخلی، شاهد تضعیف مالکیت و جایگاه ایران در این محصولات هستیم. بدیهی است توسعه کشت این محصول ارزشمند نه تنها گامی مؤثر در جهت تغییر الگوی کشت و بهینه‌سازی مصرف آب است، بلکه با توجه به ارزش افزوده بالا و امکان صادرات به اقصی نقاط جهان، می‌تواند نقشی کلیدی در تقویت اقتصاد مقاومتی و توسعه صادرات غیرنفتی ایفا کند.
